İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Haklı Nedenle Feshedilme Sebepleri hakkındaki yazımızın faydalı olacağını umuyoruz.
İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Haklı Nedenle Feshedilme Sebepleri Nelerdir?
Bu sebepler İş Kanunu’nun 24. maddesinde sayılmıştır. Ancak, aşağıda tam metnine yer vereceğimiz ilgili madde incelendiğinde görülecektir ki; işçi bu sebeplerle sınırlı değildir. Madde metninde kullanılan “ve benzeri” ibaresinin anlamı; kanunda yazılı olmasa dahi ispatlandığı sürece başkaca haklı nedenlerin var olabileceğidir.
Madde metnine gelecek olursak, şu şekildedir;
İş Kanunu Madde 24:
Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:
Burada madde sözleşme şeklinin bu konuda bir önem arz etmeyeceği, işçinin sözleşmesi ister belirli süreli olsun isterse de belirsiz süreli, aşağıdaki şartların gerçekleşmesi halinde, haklı nedenle derhal iş sözleşmesini sonlandırabileceği belirtilmiştir.
İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Haklı Nedenle Feshedilme Sebepleri
1. Sağlık sebepleri:
a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.
b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.
Bu kısımda, işçinin sağlık sebepleri ile fesih halleri açıklanmıştır. Burada önemli olan, işçinin sağlığının bozulmasının sebebinin işin yürütümü olması ve yaşayışı için tehlike yaratmasıdır. Yoksa başka bir sağlık problemi, ciddi dahi olsa, yapılan işten kaynaklanmıyorsa haklı nedenle fesih hallerinden sayılmayacaktır.
2. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:
a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa.
b) İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.
c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa.
d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.
e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,
f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa.
Yukarıda bahsettiğimiz gibi “ve benzeri” ibaresi bu kısımda vardır ve madde metninde yazılmasa dahi, bu sebeplere dahil olabilecek sebepleri ispatlamanız halinde feshiniz haklı kabul edilecektir.
Uygulamada en sık karşımıza çıkan, işçinin ücretinin tam ve zamanında ödenmemesi sebebi ile ve işverenin cinsel tacizi nedeni ile yapılan fesihlerdir.
Eğer işçiye ödenen gerçek ücret bordroya yansıtılmaz, si̇gortası gerçek maaşının altında asgari̇ ücretten yatırılır ve maaşın kalan kısmı elden ödenir, fazla mesai̇ ücretleri̇ ödenmez, talep edildiği halde yıllık izinleri kullandırılmaz ise, işçinin haklı nedenle derhal iş sözleşmesini sonlandırması mümkündür.
3. Zorlayıcı sebepler:
İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa.
Bu Sebeplerden Biri Ortaya Çıktığında Ne Yapmalıyım?
Yukarıda saydığımız bu sebeplerin iş ilişkinizde var olduğunu düşünüyor iseniz, daha sonra hak kaybı yaşamamanız için öncelikle ve önemle belirtmek isteriz ki, uzman bir avukata danışmalısınız. Zira olayınızdaki sebebin haklı olup olmadığını, iş sözleşmenizi hukuken feshedip edemeyeceğinizi, feshederseniz hangi haklarınızı talep edebileceğinizi bir avukat tespit edebilir.
Ama burada genel bilgi mahiyetinde paylaşmak gerekir ise, kanunda haklı sebebin ortaya çıkmasından itibaren 6 iş günü içerisinde iş sözleşmesinin feshedildiğinin karşı tarafa bildirilmesi gerekmektedir.
Yani işçi olarak siz, bu sebeplerden biri ortaya çıktığından 6 iş günü içerisinde işvereninize, iş akdinizi haklı nedenle feshettiğinizi bildirmeniz gerekmektedir. Burada belirtmekte fayda vardır ki, bu fesih bildirimlerinizi muhakkak noter aracılığı ile yapmalısınız.
Her ne kadar internette iş sözleşmesinin i̇şçi tarafından haklı nedenle feshedilmesine ilişkin ihtarname örnekleri var ise de, durumunuza uygun olarak bu ihtarnamenin yazılması gerektiğini hatırlatır, yanlış yazılması halinde hak kaybı yaşayacağınızı ve muhakkak bir avukattan yardım almanızı tavsiye ederiz.
İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Haklı Nedenle Feshettiğimde Hangi Alacaklara Hak Kazanırım?
İş sözleşmenizi haklı nedenle feshettiğiniz zaman, her ne kadar sebebiniz haklı ise de, fesih bildiriminden sonra işyerinde çalışmadığınız ve derhal işi bıraktığınız düşünüldüğünde İHBAR TAZMİNATINA hak kazanamazsınız. Aksine, eğer şartlar uygunsa ve işvereniniz fesihinizin haklı nedene dayandığına inanmıyorsa, kıdeminize uygun bir ihbar tazminatını sizden talep edebilir. Bu konuda dikkatli olmanızda fayda vardır.
KIDEM TAZMİNATINA ise hak kazanırsınız. Ancak bunun için, kanunun kıdem tazminatı için aradığı diğer şartları yani o işyerinde en az 1 yıldır çalışıyor olma şartını taşımanız gerekmektedir.
Kıdem tazminatı ile birlikte ödenmemiş ücret alacaklarınızın da ödenmesi gerekmektedir. Bunlar, bakiye ücret, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti vs gibi.
İşveren tarafından bu alacaklarınız ödenmez ise, bunlar için dava açmanız gerekecek ve mahkemede fesih nedeninizin haklılığını ispatlamanız gerekecektir.
Comments