Çek ve Senede Dayalı İcra Takibi bilinmesi gereken tüm güncel bilgileri sizin için bu yazıda topladık.

 

Çek ve Senede Dayalı İcra Takibi Nedir?

 

Çek ve senede dayalı icra takibinin hukuktaki karşılığı, kambiyo senetlerine dayalı icra takibidir. Bunlardan kaynaklanan alacakların tahsil edilmesi için açılan icra takibine de; “kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip” denmektedir.

 

Kambiyo Senetleri Nelerdir?

 

Kambiyo senetleri; çek, halk arasında senet olarak bilinen bono ve poliçedir.

 

Poliçe Nedir?

 

Poliçe; hukuki mahiyeti itibari ile bir havaledir. Ancak basit bir havaleden daha farklı özellikleri bulunduğundan nitelikli bir havale olarak tanımlayabiliriz. Poliçede, üç taraf vardır. Poliçeyi düzenleyen kişinin (keşidecinin), poliçe alacaklısına (lehdara) olan borcunu, üçüncü şahıstan (muhataptan) ödemesini emretmesine yarayan belgedir poliçe. Daha iyi anlaşılması açısından en yaygın örnek olan sigorta poliçelerini örnek verebiliriz.

 

Çek Nedir?

Çek de poliçe gibi, hukuki mahiyeti itibari ile bir havaledir. Bu havalenin çek unsurunu taşıması için; yazılı olarak yapılması, kanunen aranan şekil şartlarını taşıması, kayıtsız şartsız borç ikrarını içermesi ve banka aracılığı ile yapılması gerekmektedir. Uygulamada ticaret hayatında yoğun bir ödeme aracı olarak kullanılan çekin, dikkat edilmesi gereken noktaları, usulüne uygun keşide edilmiş olması, zamanında bankaya ibraz edilmesi, karşılıksız kaydının alınması ve süresinde icra takibine konmasıdır.

 

Çeki imzalayana keşideci, tahsil edene lehdar ve ödeyecek olana muhatap denir.

 

Çek Nereye ve Ne Zaman İbraz Edilmelidir?

 

Çeke dayalı takip yapabilmek için ilk olarak çekin zamanında ibraz edilmiş olması gerekmektedir. Çek, ait olduğu banka şubesine veya aynı bankanın başka bir şubesine veya takas odasına ibraz edilebilir. İbraz edilebilme süresine de çok dikkat edilmelidir. Çek keşide edildiği yerde ödenecekse ibraz süresi 10 gündür. Eğer başka bir yerde fakat aynı kıtada ödenecekse ibraz süresi 1 ay, ayrı kıtalarda çekilip ödenecek olan çeklerde ibraz süresi 3 aydır.

 

Bu sürelere uygun yapılan ibraz neticesinde, bankadan çekin karşılığı olmadığı çekin üzerine yazdırılır ve bu tarihten itibaren 6 ay içinde, kambiyo senetlerine özgü haciz yoluna konu edilebilir. Eğer bu süre geçirilir ise, yine takibe konu edilebilir, ancak bu sefer borçlunun borca itiraz etme hakkı doğacaktır.

 

Çeke Dayalı İcra Takibini Nasıl Açarım?

 

Usulüne uygun ve süresinde ibraz edilmiş, karşılığı olmayan çeki icra takibine koyarak, çeki keşide edenden ve yasaya uygun olarak çeki cirolamış cirantalardan alacağınızı talep edebilirsiniz. İcra takibinizi borçlunun bulunduğu yer veya çekin keşide edildiği banka şubesinin bulunduğu yerdeki icra müdürlüğünde açabilirsiniz.

 

Açtığım Takibe Borçlunun İtiraz Etme Hakkı Var Mıdır?

 

Kanuni şartları taşıyor ise kambiyo senedi sayılan çek, yukarıda anlattığımız gibi kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takibe konulur. Bu takip yolunu diğerlerinden ayıran kısmı, borçlunun itiraz şeklidir. Şöyle ki, ödeme emri borçluya ulaştıktan sonra, borçlu 5 gün içerisinde itiraz edebilir. Çekin kanuni unsurları taşımadığı veya çekteki imzanın kendisine ait olmadığı veyahut çek bedelinin ödendiğine veya borcun zamanaşımına uğradığına dair itiraz edebilir. Bu itiraz neticesinde, takip durmaz.Borçlu itirazını icra mahkemesine yapmak zorundadır. Mahkeme tarafından yapılacak yargılama neticesinde takibin akıbeti belli olacaktır.

 

Senet Nedir?

 

Senet, hukuki mahiyeti itibari ile etkileri ve şekil şartları arttırılmış bir “borç taahhüdüdür.” Senedi tanzim edip imzalayan kişinin, senedin imzalanmasına sebep olan borç ilişkisinden bağımsız olarak, senet bedelini ödemeyi taahhüt etmesidir.

 

Senede Dayalı İcra Takibini Nasıl Açarım?

 

Senede dayalı takip açabilmeniz için öncelikle elinizdeki senedin kanuni şartları taşıdığından emin olmalısınız. Senet metninde; “bono” veya “emre yazılıdır” ifadelerinden biri bulunmalıdır. Ayrıca vade, keşide yeri, keşide tarihi, keşidecinin bilgi ve imzası, ödeme yeri ve kime ödeneceğine ilişkin bilgilerin bulunması gerekmektedir.

 

Bu bilgileri haiz bir senet kambiyo vasfını taşıyacağından, kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takibe başlayabilirsiniz.

 

Bunun için, borçlunun ikametgahında bulunan veya senet metninde yetkili olarak gösterilen veya ödeme yerinde bulunan icra dairesine başvurabilirsiniz.

 

Senede Dayalı İcra Takibi İçin Süre Var Mıdır?

 

Senette yazan vade tarihinden itibaren  3 yıl içerisinde takibinizi açmanız gerekmektedir. 3 yıllık sürenin geçmiş olması durumunda, senet kambiyo vasfını yitirecektir. Ancak bu halde dahi, adi takip yoluna başvurabilirsiniz.

 

Senede Dayalı İcra Takibine İtiraz Edilebilir mi?

 

Senede dayalı icra takibinde borçlu, kendisine ödeme emri tebliğ edildikten 5 gün içerisinde, icra mahkemesinde dava açarak, yetkiye ve borca itiraz edebilir. Yİne borcun ödendiği veya imzanın kendisine ait olmadığı veya zamanaşımı süresinin geçtiği şeklindeki itirazlar takibi durdurmayacaktır.

 

Takibin durması için, bunun hakimden talep edilmesi ve hakimin belirleyeceği teminatın mahkeme veznesi yatırılması gerekmektedir. Bu, haksız itirazlarla alacaklının alacağını tahsil edememe riskinden korumak içindir.

 

Açtığım Takip (çek/senet)  Nasıl Kesinleşir? Bundan Sonra Ne Yapmalıyım?

 

Borçluya gönderilen tebligatın usulüne uygun tebliğ edilmesini takiben 5 gün içinde itiraz edilmemiş ise, takip kesinleşmiş olacaktır.

 

Daha sonra alacağınızın tahsili için haciz aşamasına geçebilirsiniz. Bu tahsil süresinin peşinen söylenmesi veya belirlenmesi mümkün değildir. Bu yönde duyacaklarınıza ve taahhütlere inanmamanızı tavsiye ederiz.

 

Haciz aşamasında, borçlunuzun sahip olduğu taşınır ve taşınmaz tüm mallarının takip miktarınız oranında haczedilmesini, işyerine veya evine mallarının haczedilmesi için gidilmesini, bir maaş alıyor ise bu maaşından size ödeme yapılmasını isteyebilirsiniz.

 

Eğer borçlunuzun ödeme imkanı yoksa ve haczettiğiniz mallar var ise, bunların icra dairesi tarafından satılmasını ve alacağınızın size ödenmesini talep edebilirsiniz.

 

Borçlu Mal Kaçırabilir, Ne Yapabilirim?

 

Eğer borçlunuzun mal kaçırma veya kendisinin kaçması riski var ise, ticaret mahkemelerinden ihtiyati haciz kararı verilmesini talep edebilirsiniz. Mahkeme hakimi %20 civarında bir teminat yatırmanızı isteyebilir. Bunu yatırıp kararı alabilir ve yetkili icra dairesinden derhal borçlunun malvarlığına haciz koymasını 10 gün içinde talep edebilirsiniz. Bu haciz ihtiyati yani geçici olacağından, 7 gün içerisinde, takibinizi açmanız ve borçluya tebligat göndermeniz gerekmektedir. Ancak bu aşamalar tamamlandıktan, takibiniz kesinleştikten sonra haczinizi kesin hacze çevirebilirsiniz.

 

Bu İcra Takiplerini Yapabilmek İçin Avukat Tutmak Zorunlu Mudur?

 

Böyle bir zorunluluk yoktur. Şahıslar bizzat kendileri, şirketler de yetkilileri aracılığı ile bu takibi başlatabilirler.

 

Ancak, baştan sona teknik koşullarla dolu bir süreç olduğundan ve yapılan bir hata neticesinde, gerçekten alacaklı olduğunuza bakılmadan taleplerinizin reddedilmesi mümkündür. Bu riskle karşı karşıya kalmamak için, konusunda uzman bir avukattan hizmet almanız önemlidir.

 

Bu sayede hem alacağınızı tahsil etme hem de hukuki süreçleri daha hızlı ve hatasız tamamlama şansınız olacaktır.