Vesayet Nedir?
Kanunda sayılmış bir takım sebeplerden dolayı kendi işlerini sürekli olarak yerine getiremeyecek durumda olan ve bu sebeplerden dolayı koruma altına alınması gereken kişilerin korunmasını sağlayan hukuki kurumdur.
Vesayetin Faydası Nedir?
Vesayet kurumu, vesayet altına alınan kişinin menfaatlerini koruyarak onun zarara düşmesini önleyen bir kurumdur ve kamu düzeni ile ilgilidir. Bu nedenle vasilik görevini üstlenen kişiler, bir ifade ile de kamu görevi yapmış sayılacaklardır.
Vesayet ile Velayet Aynı Mıdır?
Hayır aynı değildir. Velayet; 18 yaşını doldurmamış çocukların korunması ve temsil edilmesi için var olan hukuki bir kurumdur.
Vesayet ise, aşağıda ayrıntılı olarak bahsedeceğimiz koşulların varlığı halinde yaşayan her insan için geçerlidir.
Vesayeti Gerektiren Haller Nelerdir?
Bu hallerin neler olduğu kanunda belirlenmiştir ve belirlenen haller dışında bu kurumun işletilmesi mümkün değildir.
Bu sebeplerden ilki; Küçüklük’tür. Her ne kadar yukarıda 18 yaşını doldurmamış çocukların velayet altında olacağını belirtmiş isek de, bazı durumlarda ana-babanın velayet hakkı ortadan kaldırılabilir. İşte bu hallerde çocuk vesayet altına alınır.
İkinci sebep; Kısıtlama’dır. Şöyle ki; kanunda sayılan kısıtlama hallerinin varlığı durumunda verilecek kısıtlama kararı ile aynı zamanda bu kişi vesayet altına da alınacaktır.
Kısıt kararı verilecek hallerden biri akıl hastalığı veya akıl zayıflığıdır. Bu nedenle iş göremeyecek durumda bulunan veya başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan kişilere kısıtlanır ve vesayet altına alınır.
Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim de kişinin kısıtlanmasını gerektiren hallerdendir. Bu davranışları nedeni ile aile yapılarını bozan, ailesini fakirleştiren kişilerin kısıtlanması ve vesayet altına alınması mümkündür.
Kısıt kararı verilecek hallerden üçüncüsü; özgürlüğü bağlayıcı cezadır. Bir yıl veya daha fazla süreli özgürlüğü bağlayıcı (hapis) cezaya mahkum edilenler kısıtlanacak ve iş ve işlemleri için kendisi vesayet altına alınacaktır.
Son olarak kişinin kendi isteği ile kısıtlanması mümkündür. Şöyle ki; kişi yaşlılığı, sakatlığı, deneyimsizlik veya ağır hastalığı sebebi ile işlerini gerektiği gibi yerine getiremiyor ise bunu iddia ve ispat ederek vesayet altına alınmasını isteyebilir.
Kişi Vesayet Altına Nasıl Alınır?
Vesayet altına alınacak kişiye vasi atanacaktır. Vasi tayini ve kimin vasi olacağına ilişkin kararı da Sulh Mahkemesi hakimi verecektir.
Bunun için de Vasi Tayini Davası açmak gerekmektedir.
Vasi Tayini Davası Şartları Nelerdir?
Bu davada öncelikle kişinin vesayet altına alınmasını gerektirecek sebebin varlığı araştırılacaktır. Daha sonra vasi olarak atanacak kişinin özellikleri araştırılacaktır. Mesela vasi, vasi olması yasaklı kişilerden ise, vasilik kararı verilmeyecektir.
Buna göre; kısıtlılar, kamu hizmetinden yasaklılar, haysiyetsiz hayat sürenler, menfaati kendisine vasi atanacak kişinin menfaati ile önemli ölçüde çatışanlar veya onunla aralarında düşmanlık bulunanlar. ve ilgili vesayet daireleri hâkimleri VASİ OLAMAZLAR.
Diğer taraftan vasi olarak atanması istenen kişi de vasilikten çekilme hakkını kullanabilir. Vasilikten çekilme hakkı olanlar ise; altmış yaşını doldurmuş olanlar, bedensel engelleri veya sürekli hastalıkları sebebiyle bu görevi güçlükle yapabilecek olanlar, dörtten çok çocuğun velisi olanlar, üzerinde vasilik görevi olanlar, Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Bakanlar Kurulu üyeleri, hâkimlik ve savcılık mesleği mensuplarıdır.
Vasilik Davası Hangi Mahkemede Açılır?
Vesayet ve Vasi Atanması
Vasilik davası ahkam-ı şahsiye görevi bulunan, hakkında vesayet kararı verilecek olan küçüğün veya kısıtlının yerleşim yeri mahkemesi özel yetkili Sulh Hukuk Mahkemesinde açılır.
Vasi Davasını Kim Açabilir?
Vasi davalarında davalı yoktur, hasımsız olarak açılır. Genellikle davacı talepte bulunan kişi veya kamudur. Görevleri gereği hakkında vesayet kararı alınması gerekli bir kişinin varlığını öğrendikleri takdirde, Nüfus Müdür ve memurları, İdari makamlar, Noterler ve Mahkemeler, ilgili vesayet makamı olan Sulh Hukuk Mahkemesine durumu bildirmek zorundadırlar.
Vasi Tayini Dilekçe Örneği Nasıl Yazılır?
Vasilik Davasında en önemli süreç; davaya hazırlık aşaması ve dava dilekçesinin yazılmasıdır. Davayı açan taraf işbu dava dilekçesi ile bağlı olacak, iddia ve taleplerini değiştiremeyecektir.
Nasıl davanın açılacağı, ne gibi taleplerde bulunulabileceği, hangi delillerin mahkemeye sunulması gerektiği konusunda sadece hukuk eğitimi almış tecrübeli avukatların bilgi sahibi olabileceğini unutmayınız. Bu nedenle kendi durumunuza uygun olarak, tanımanın iptali davası dilekçe örneğinin hazırlanabilmesi için bir avukattan destek almanız önemlidir.
Vasinin Görevleri Nelerdir?
Vasi kısıtlının hukuki işlemlerini yapar. Vasinin atanmasıyla birlikte kısıtlının mallarının bir defteri tutulur, değerleri şeyler güvenli bir yerde saklanır, paralar faiz getirmek üzere yatırılır ve güvenli olmayan yatırımlar güvenli hale getirilir.
Vasi kısıtlının malları üzerinde, hakim kararı almadan, tasarruf yapamaz.
Sulh hukuk mahkemesi kısıtlının menfaati gerektiren durumlarda malların satışı yönünde karar verebilir. Satış taşınır ve taşınmazlarda açık artırma ile yapılır. Tek fark taşınırlar değeri azsa hakimin kararıyla pazarlık yoluyla da satılabilir.
Vasilik Ne Zaman Sona Erer?
Vasilik için kişi 2 yıllığına atanır. Süre dolduktan sonra yeni bir süre verilmezse vasilik görevi sona erer. Yine vasi kısıtlanırsa veya ölürse vasilik görevi sona erecektir. Bu hallerde sulh hukuk mahkemesi tarafından yeni vasi tayin edilir.
Vasinin Sorumluluğunun Kapsamı Nedir?
Vasilik kamu görevi niteliğine haiz olduğu için vasinin oldukça ağır denebilecek bir sorumluluğu da bu görevin peşi sıra gelmektedir.
Hakim şartları gerektiriyorsa vasinin tutuklanmasını dahi isteyebilir.
Vasinin yaptığı işlemlerinden dolayı tazminat sorumluluğu da vardır. Hatta öyle ki bu sorumluluk devlete dahi sirayet etmektedir. Vasiden tazmin ettirilemeyen zararlar devletten tahsil edilebilir.