Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu ve Cezası günümüzdeki yaygın internet kullanımı dolayısı ile çok büyük merak konusudur. Bilgi, resim, ses, video gibi malzemelerin insanlar arasında hızla yayılması, bazı zamanlarda başkalarının özel hayatını ihlal etmektedir.
Özel Hayat Nedir?
Özel Hayatın Gizliliği
Bireylerin özel hayatları, Anayasa’nın 20. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 8. maddesinde koruma altına alınmıştır. Bu maddelere göre kişiler, özel hayatlarının gizli kalmasını, müdahale edilmemesini isteyebilir. Özel hayat, bireyin, diğer bireyler tarafından kişisel faaliyetlerinin bilinmesinin istemediği noktada başlar. Kişinin kendisi dışında başkalarının bilmediği ve bilmesi gerekmediği her şey kişinin özel hayatının bir öğesini oluşturur.
Özel hayat tabirinden sadece kişinin evi, ya da banyo ve yatak odası anlaşılmamalıdır. Sosyal yaşam alanlarında da özel hayatı oluşturan olgular vardır. Bir kişi toplumsal bir alandayken, mesela kumsalda güneşlenirken, kabine gittiği sırada gizlice gözetlenmesi özel hayatın ihlalidir.
Bu örnekler çoğaltılabilir. Ancak, somut olayda, i̇hlal edilenin kişinin özel hayatı olup olmadığı, hakim tarafından değerlendirilecektir.
Akla ilk gelen ünlüler ise, normal bireylerden daha dar bir özel hayata sahiptirler. Burada bile, izinsiz veyahut gizli görüntüler çekmek de i̇hlal sayılacaktır.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu Nedir?
İşte bu bireylerin özel hayatlarına yapılan ihlallerin cezalandırıldığı, kişilere bireysel bir güvenlik sağlayan, TCK’nun 134. maddesinde düzenlenmiş bir suçtur.
Bir kimse, başka bir kimsenin, özel hayatını, yani gizli kalmasını istediği yaşam anlarını, başkalarının bilmemesi gereken durumlarını, bilerek ve isteyerek gözetler, araştırır, kaydeder ise bu suçu işlemiş olur.
Gizlice Çekilen Görüntüler veya Sesler Yayınlanır İse Ne Olur?
Eğer bir kimse, başkasına ait özel hayata dair kaydettiği görüntü ve sesleri ifşa ederse, yayınlar ise veya başkaları ise paylaşırsa, Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçunun nitelikli halini işlemiş kabul edilir. Bir suçun nitelikli halini işlemiş olmak, o suça ilişkin belirlenen cezanın ağırlaştırılmış halinin verilmesi anlamına gelir.
İfşa; görüntü ve seslerin halka açık yerlerde, sosyal medyada yayınlanması şeklince olabileceği gibi, bir başka kişiye göndermekle de gerçekleşmiş sayılacaktır.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu Cezası Nedir?
TCK 134. maddenin ilk cümlesinde yer alan suçun basit hali için 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür. Eğer ki fail suçun basit halini işlerken aynı zamanda ses ve görüntü de kaydederse 1 yıldan 3 yıla kadar öngörülen hapis cezası bir kat artırılır.
Yukarıda bahsettiğimiz, suçun nitelikli halinin işlenmesi halinde yani kaydedilen ses ve görüntülerin ifşası halinde, fail için ceza 2 yıl ile 5 yıl arasında öngörülmüştür.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçuna İlişkin Ceza Davası Nasıl Açılır?
Vatandaşların doğrudan ceza davası açma hakları yoktur. Ceza davaları savcılar tarafından açılır. Bu nedenle bu suçun mağduru iseniz 6 ay içinde size en yakın Cumhuriyet Başsavcılığına giderek şikayet etmelisiniz. Şikayet sonrasında savcı olayı araştırıp, delil toplayacak ve bu suçun işlendiğine karar verir ise ceza davası açacaktır.
Mağdura ceza davası açıldığı veya takipsizlik kararı verildiği tebliğ edilir. Ceza davası açılmış ise, suçtan zarar gördüğünüz için ceza davasına katılma, takipsizlik verildi ise de bu karara itiraz etme hakkınız bulunmaktadır.
Suç Kamu Görevlileri Tarafından veya Meslek ve Sanatından Faydalananlar Tarafından İşlenir ise Ne Olur?
Diğer bir ifade ile, memur, polis, avukat, hakim, savcı işlenirse verilecek ceza 1/2 oranında arttırılır.
Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle özel hayatın gizliliğini ihlal suçu işlenirse de, -mesela bir sekreterin kendisinin teslim aldığı patronuna ait özel hayat bilgilerini içeren mektupları ifşa etmesi- yine ceza ½ oranında arttırılır.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçunu İşleyene Karşı Tazminat Davası Açılır mı?
Öz el Hayatın Gizliliğini İhlal Suçun mağdurunun uğradığı maddi ve manevi kayıplar suçun failinden istenebilir. Tazminat davası hukuk mahkemelerinde açılır. Tazminatı doğuran olay davacının özel hayatını ihlal edilmesi fiili olduğundan, hukuk mahkemesi öncelikle, ceza davasının sonuçlanmasını bekleyecektir. Buna göre tazminatı kimin ödeyeceği belli olur.