İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanının Hukuki Sorumluluğu Ne Demektir?
“İş sağlığı ve güvenliği (İSG) uzmanının hukuki sorumluluğu” uzmanın maddi-parasal sorumluluklarını ifade eder. İSG uzmanı, hukuki sorumluluğuna aykırı davranması neticesinde ortaya çıkacak zararı tazmin etmesi, bir diğer ifade ile tazminat sorumluluğu anlamına gelir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanının Hukuki Sorumluluğu Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Hukuki sorumluluğu doğuran olay; iş kazası veya meslek hastalığıdır. İSG uzmanının görev yaptığı iş yerinde çalışanlardan biri iş kazasına uğrar ve kaza sonucunda bir zarar meydana gelir ise (yaralanma,ölüm), İSG uzmanı da bu zarardan sorumlu olacaktır.
İş Kazası Neticesinde Kimlerin Hukuki Sorumluluğu Doğar?
İşyerinde meydana helen iş kazasından hukuken, İşveren, işveren vekili, İSG uzmanı ve İşyeri Hekimi sorumludur.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanının Hukuki Sorumluluğunun Kapsamı Nedir? İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Ortaya Çıkan Tüm Zarardan mı Sorumludur?
İSG uzmanlarının ve diğerlerinin iş kazası neticesindeki sorumluluğu “kusur sorumluluğudur”. İş kazası neticesinde işverenin, “işçiyi koruma ve gözetme borcu” borcuna aykırı davrandığı kabul edilir.
İSG uzmanları da iş yerindeki güvenlikten kanunen sorumlu oldukları için, hukuki sorumlulukları doğmaktadır. Bu sorumluluğun tazminat olarak karşılığı kusur oranına göre belirlenir. Diğer bir ifade ile, iş kazası sonrasında yapılacak bilirkişi incelemeleri ile, kazanın nasıl meydana geldiği, kazanın oluşumunda kimin-ne kadar sorumlu olduğu ortaya çıkar.
Çalışanın talep ettiği ve mahkeme tarafından da kabul edilmiş olan zararın parasal karşılığı da, kusurlular arasında kusuru oranlarına göre paylaştırılır. İSG uzmanının parasal sorumluluğu kusur oranını aşamaz.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanından, Hukuki Sorumluluğu Kapsamında Neler Talep Edilebilir?
İş kazasına uğrayan çalışan, yaralanmış ise, yaralanmanın boyutuna göre, maddi tazminat, manevi tazminat davası açma hakkına sahiptir.
İş kazasına uğrayan çalışan, ölmüş ise, yakınları ve desteğinden yoksun kalanları tarafından, maddi tazminat, manevi tazminat, destekten yoksun kalma tazminatı davası açma hakkına sahiptirler.
SGK İşçiye Yaptığı Ödemeler İçin İSG Uzmanına Rücu Edebilir mi?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu madde 21/4 hükmüne göre, iş kazası ve meslek hastalığı üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücu edilir. Üçüncü kişi, kazaya uğrayan ile işveren dışında kalan ve zarara neden olan tüm kişilerdir. Şu halde SGK yaptığı giderler için üçüncü kişi olan işyeri hekimine, İSG uzmanına kusuru oranında rücu edebilir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanının Hukuki Sorumluluktan Kurtulmak İçin Neler Yapmalıdır?
İSG uzmanı sorumluluktan kurtulmak için yapması gereken en önemli şey, sorumluluklarını yerine getirmektir. İSG uzmanının sorumlulukları, yükümlülükleri ve yetkileri, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (6331SK) ve ilgili yönetmeliklerde detaylı bir şekilde belirtilmiştir. Bir İSG uzmanı önce tüm sorumluluklarını çok iyi bilmelidir.
İSG uzmanları unutmamalıdırlar ki, en ufak sorumluluk ihmallerinde, bütün hayatlarını etkileyebilecek olumsuz etkilere yol açabilecek kazalar oluşabilir.
Kontrollerini düzenli yapmalı, raporlarını düzenli tutmalı, yapılması gerekenleri işverene yazılı olarak bildirmeli, riskleri tespit etmeli, işveren tarafından yapılmayan ve acil tedbir alınması gereken bir durum var ise, bu durumu derhal bakanlığa bildirmeli, işçilere rehberlik yapmalı, onaylı defteri muhakkak doldurmalıdır.
İSG uzmanı bu sorumluluklarını ne kadar özenle ve düzenli bir şekilde yerine getirir ise o kadar kolaylıkla hukuki neticelerden kurtulabilir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanının Hukuki Sorumluluğu ile Cezai Sorumluluğu Farklı Mıdır?
Hukuk uygulayıcıları tarafından bu ayrım bilinmekte ise de uygulamada karıştırıldığını biliyoruz. Hukuki sorumluluk dendiği zaman, parasal anlamda tazminattan sorumlu olmak, cezai sorumluluk dendiği zaman da, kazadan ötürü yapılan bir ceza soruşturması var ise, bunda şüpheli olmak ve hatta hapis cezasına kadar varacak cezalara maruz kalmak anlamına gelir.
İş Kazası Olduğunda İSG Uzmanları Avukata Danışmalı mıdır?
İş kazası maalesef hemen hemen her gün bir işyerinde meydana gelmektedir. Bu nedenle böyle bir durumun içinde olmak ve bir kazadan sorumlu tutulmak İSG uzmanları için an meselesidir. İş kazası sonrasında, SGK’na yapılacak bildirimin akabinde, dahil olunması muhtemel bir savcılık soruşturması ve sonrasında da bir ceza ve tazminat davası olacağından derhal süreç ile ilgili hizmet alabileceğiniz uzman bir avukata başvurmalısınız.
Bu noktada avukattan hizmet almak, daha sonra uğramanız muhtemel zararları en aza indirmenizi sağlayacaktır. Zira bu süreç ilk olarak vereceğiniz ifade ile başlayacak ve burada söyledikleriniz belirleyici olacaktır. Bu nedenle iş kazası olduğundan en hızlı şekilde bir uzman avukata başvurmanızı önemle tavsiye ediyoruz.