Gaiplik Kararı Nedir?

 

Gaip kelimesinin sözlük anlamı; yitiktir. Yani yok olmaktır. Gaiplik de; yitiklik, yokluk anlamına gelmekte, hukukta; ölüm tehlikesi içinde kaybolmuş ( açık deniz gemi kazası veya uçak kazasında cesedi bulunamamış gibi…) veya kendisinden uzun süredir haber alınamayan (ava veya tehlikeli bir maceraya gidip dönmeyenler gibi) kişiler için kullanılır.

 

Bu kişilerin yokluğunun tescillenmesi ve sonuç doğurması da işte bu Gaiplik Kararı verilmesi ile mümkündür.

 

Gaipliğine Karar Verilen Kişi Ölmüş Mü Kabul Edilir?

 

Gaiplik her ne kadar kişilik haklarının sonlanmasına ilişkin ise de kişilik hakları kesin olarak ölüm ile son bulur. Hakkında gaiplik kararı verilen kişinin bir gün ortaya çıkma ihtimali bulunduğundan, gaiplik ile ölüm arasında bir takım farklar bulunmaktadır. Bu farklara yazımızda değineceğiz.

 

 

 

Gaiplik Kararı Hangi Koşullarda Alınabilir?

 

Gaiplik, Medeni Kanun’un 32. maddesinde; ölüm tehlikesi içinde kaybolan veya kendisinden uzun zamandan beri haber alınamayan bir kimsenin ölümü hakkında kuvvetli olasılık varsa, hakları bu ölüme bağlı olanların başvurusu üzerine mahkeme bu kişinin gaipliğine karar verebilir, şeklinde açıklanmıştır.

 

Ancak gaiplik kararı verilmesi için bunlar tek başına yeterli değildir. Bunlarla birlikte 2 şartın da gerçekleşmesi gerekir.

 

Bu şartlardan ilki SÜRE şartıdır. Şöyle ki, gaiplik kararının istenebilmesi için, ölüm tehlikesinin üzerinden en az bir yıl veya son haber tarihinin üzerinden en az beş yıl geçmiş olması gerekir.

 

İkinci şart ise MÜRACAAT’tır. Yani, bu şekilde kaybolan ve kaybolmasının üzerinden belirlenen süreler geçen bir kişi hakkında, kendiliğinden Gaiplik Kararı verilemez. Gaiplik kararının verilmesi için, kaybolan kimsenin yasal ve atanmış mirasçıları ve lehlerine vasiyet yapılmış kimseler, gaip yüzünden mirastan mahrum kalanlar, askerlik şubesi, alacaklılar ve  hazine  müracaatta bulunmalıdır.

 

Son olarak da İLAN şartı vardır. Buna göre; Mahkeme, gaipliğine karar verilecek kişi hakkında bilgisi bulunan kimseleri, belirli bir sürede bilgi vermeleri için usulüne göre yapılan ilanla çağırır.

 

Gaiplik Kararı İlan Süresi Ne Kadardır?

 

Bu süre, ilk ilanın yapıldığı günden başlayarak en az altı aydır.

 

Gaiplik İlanı Hangi Gazetede Yapılmalıdır?

 

Buna mahkeme tarafından karar verilecektir.İlanın yapılmasının amacı gaipliği istenen kişiye ya da onun hakkında bilgisi olan kişilere ulaşmak olduğundan, yurt genelinde çıkan ve tirajı en yüksek 3 gazeteden birinde yapılır.

 

Gaiplik Davası Dilekçe Örneği

 

Bunun için kullanacağınız örnek dilekçe, somut durumunuzu yansıtmayabilir. Gaiplik başvurusu bir kere yapılabilir ve şartları vardır. Bu nedenle internet gibi ortamlardan edineceğiniz dilekçe örnekleri yerine uzman bir avukattan destek alarak bu işlemi yapmanızı öneririz. Zira herhangi bir hata yapılması halinde, telafisi mümkün olmayacaktır.

 

Gaiplik Davası Hangi Mahkemede Açılır?

 

Gaiplik davası, gaipliğine karar verilmesi istenen kişinin Türkiye’deki son yerleşim yeri; eğer Türkiye’de hiç yerleşmemişse nüfus sicilinde kayıtlı olduğu yer; böyle bir kayıt da yoksa anasının veya babasının kayıtlı bulunduğu yerde bulunan Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılır.

 

Gaiplik Davası Masrafları Ne Kadardır?

 

Gaiplik Davası açılırken, delillerinizin toplanması, gerekirse bilirkişi incelemesi, ilanların masrafları ve tüm bunlar için yapılacak tebligatların giderleri de peşin alınmaktadır. Bu sebeple, davanın niteliğine göre değişmekle birlikte, avukatınıza ödeyeceğiniz ücret hariç olmak üzere, en az 1000TL-1500 (2018 yılı için) masraf yapmanız gerekebilir.

 

Gaiplik Kararının Sonuçları Nelerdir?

 

Gaiplik, ölüm gibi kesin olmadığını belirtmiştik bu nedenle de gaipliğin sonuçları mutlak bir kesinlik içermemektedir.

 

• Gaiplik kararı, hakkında gaiplik kararı verilen kişinin ölüm siciline işlenir.
• Bu karar verildiği tarihten itibaren değil, geriye etkili olarak ölüm tehlikesinin gerçekleştiği ya da son haberin alındığı günden itibaren hüküm ifade eder.
• Gaiplik kararıyla kişi hukuken ölmüş sayılır.
• Gaibin mirası gaiplik kararının verilmesiyle hemen mirasçılara geçmez. Gaibin terekesi belli bir süre ve teminat karşılığında zilyet sıfatı ile mirasçılarına teslim edilir.

 

Gaiplik Kararı Verin Kişi Boşanmış mı Sayılır?

 

Gaip evli ise bu kişi hakkında verilen gaiplik kararı kendiliğinden evliliğini sona erdirmez yani taraflar boşanmış sayılmaz. Gaibin eşi, evliliğin feshedilmesini yani iptal edilmesini mahkemeye başvurarak talep etmelidir. Eğer gaiplik kararı için başvuran kişi de gaibin eşi ise aynı davada evliliğinin iptalini de isteyebilir.

 

Gaiplik Davası Açmak İçin Avukat Tutmak Zorunda mıyım?

 

Gaiplik Davasının avukatsız açılmasında bir engel yoktur. Ancak dava sürecinin zor ve hukuki bilgi ve tecrübe gerektirdiğinin altını çizmek isteriz. Gaiplik Davası açmak isteyenlerin, bu aşamaları tek başına yapmaya çalışmak yerine, avukat hizmeti almaları, davanın hayal edildiği gibi, sorunsuz, adil ve hızlı neticelenmesi için muhakkaktır. Aksi takdirde, sonradan telafisi çok güç hatta imkansız zararların ortaya çıkması muhtemeldir.